آموزش کامل رنگ‌کاری با رنگ پلی اورتان

دانستن نحوه اجرای رنگ پلی اورتان، امروزه بیش از هر دوره‌ی زمانی دیگر اهمیت پیدا کرده است. این رنگ به دلیل ویژگی‌های خاص خود به یکی از بهترین سیستم‌های روز دنیا برای رنگ کاری چوب بدل شده است. رنگ پلی اورتان مخصوص چوب به دلیل مقاومت شیمیایی و مکانیکی بالا، پایداری در برابر رطوبت و اشعه‌ی مخرب UV و داشتن ایستایی کافی در مقابل خط و خش، این روزها کاربرد بسیاری در صنعت چوب دارد.

از این رو تصمیم داریم در این مطلب، پیرامون آموزش استفاده از رنگ پلی اورتان نکات مهم و کاربردی‌ای را بیان کنیم. اگر تمایل دارید همه چیز در مورد رنگ پلی اورتان و نحوه‌ی استفاده از آن را فرا بگیرید در ادامه‌ی مطلب با ما همراه باشید.

فهرست مطالب مخفی

پلی اورتان چیست؟

پیش از آشنایی با روش اجرای رنگ پلی اورتان و آموزش پرداخت چوب با پلی اورتان، بهتر است کمی بیشتر با این پوشش آشنا شویم. پلی اورتان چیست؟ تفاوت اپوکسی و پلی اورتان، تفاوت پلی استر و پلی اورتان و … همه و همه جز سوالاتی است که در این بخش به آن‌ها پاسخ خواهیم داد.

پوشش‌های پلی اورتان شامل سه دسته‌ی کلی می‌شوند: آسترهای پلی اورتان، رنگ‌های پلی اورتان (پوشش اصلی) و کیلر‌های پلی اورتان. هرکدام از این موارد، کاربرد خاص خود را در فرآیند رنگ‌گذاری دارند ولی نکته‌‌ی مشترک بین آن‌ها این است که همه پوشش‌های پلی اورتان دو جزئی هستند.

دو جزء مذکور شامل موارد زیر است:

  • جزء اصلی رنگ (بر پایه‌ی رزین اکریلیک)
  • هاردنر (خشک‌کن رنگ)، ماده‌ای بر پایه ایزوسیانات

رنگ پلی اورتان به تنهایی در مجاورت هوا هرگز خشک نمی‌شود و برای رسیدن به خشکایی کامل حتما باید با جزء دوم خود یعنی هاردنر ترکیب شود. پیوند قوی یورتانی که بین این دو جزء برقرار می‌شود آن را در برابر عوامل مخرب خارجی مثل اشعه‌ی یو وی (UV) خورشید و همین طور رطوبت، نفوذ‌ناپذیر می‌کند و خط و خش‌پذیری آن را نیز کاهش می‌دهد. این ویژگی موجب می‌شود که بتوان از رنگ‌های پلی اورتان برای رنگ‌آمیزی المان‌های چوبی در محیط‌های خارجی نیز استفاده کرد. کیفیت و ماندگاری این محصولات در قیاس با سایر رنگ‌های چوب بسیار بالا است.

تفاوت رنگ پلی اورتان با سایر انواع رنگ

عمده تفاوت رنگ‌های پلی اورتان با رنگ‌های پایه رزین اپوکسی در خاصیت آنتی یو وی بودن آن است. اپوکسی نیز در برابر رطوبت و خط و خش مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد و می‌تواند برای ضدآب کردن چوب و یا رنگ کفپوش گزینه مناسبی باشد؛ اما در برابر اشعه UV مقاومتی ندارد و برای استفاده در در فضای باز مناسب نیست. همچنین اپوکسی‌ها در قیاس با پلی اورتان‌ها زردگرایی دارند و به مرور زمان بالاخص اگر در معرض نور خورشید باشند تغییر رنگ می‌دهند.

در پاسخ به این سوال که تفاوت رنگ پلی اورتان و رنگ پلی استر روی درب چوبی چیست و به طور کلی این دو رنگ از لحاظ ماهیتی چه فرق‌هایی دارند، باید گفت:

پلی استرها سه جزئی هستند و برای خشک شدن باید با دو جزء دیگر ترکیب شوند. این رنگ‌ها در ضخامت‌های بسیار بالا نیز به راحتی خشک می‌شوند و نتیجه نهایی بسیار براق و شیشه‌مانندی را به نمایش می‌گذارد. درب‌ها و المان‌های چوبی که با پلی استر رنگ‌کاری شوند در ظاهر جلا و براقیت زیادی دارند و به زبان ساده به نظر می‎رسد یک لایه شیشه روی چوب کار شده باشد.

اما این رنگ‌ها نیز مقاومت یو وی و رطوبتی ندارند و برای استفاده در فضای خارجی ساختمان مناسب نیستند؛ صرفا باید به استفاده از آن‌ها در محیط داخلی اکتفا کرد؛ در حالی که رنگ‌های پلی اورتان را می‌توان به راحتی در محیط‌های باز و در مجاورت یو وی و رطوبت استفاده کرد.

آموزش نحوه اجرای رنگ پلی اورتان

تا به اینجا تقریبا همه چیز در مورد رنگ پلی اورتان از منظر ماهیتی و کاربردی را بررسی کردیم؛ در ادامه خواهیم دید نحوه اجرای پلی اورتان چگونه است و طی چند مرحله صورت می‌پذیرد. طی کردن این مراحل برای رسیدن به نتیجه‌ای بی‌نقص و ماندگار، ضروری است.

آماده سازی سطح:

به طور کلی برای رنگ‌کاری چوب، پیش از هر اقدامی باید سطح چوب را از هرگونه آلودگی مرئی از جمله گرد و غبار، لکه‌های رطوبت و لکه‌های روغنی را پاک‌سازی کرد. سپس توسط سنباده‌های زبر، ناهمواری‌های جدی و اولیه سطح چوب زدوده می‌شود تا قطعه آماده اجرای رنگ پلی اورتان شود.

اجرای آستر:

نحوه اجرای آستر پلی اورتان چگونه است؟ آستر پوششی پلی اورتان، با نام پرایمر پلی اورتان شناخته می‌شود. این محصولات دارای فام رنگی هستند و سطح چوب را اشباع می‌کنند تا مصرف رنگ اصلی کاهش پیدا کند. همچنین با یک‌پارچه کردن سطح کار کمک می‌کنند لایه‌های بعدی با هم‌ترازی و کیفیت بیشتری روی کار اجرا شوند. آستر را معمولا با اسپری هوا یا بدون هوا (پیستوله رنگ‌پاش) اجرا می‌کنند.

آستر‌های پلی اورتان در انواع شفاف نیز تولید می‌شوند که سیلر پلی اورتان نام دارند. سیلرها اغلب در مواردی به کار برده می‌شوند که نمایان شدن طرح طبیعی چوب برای پروژه اهمیت داشته باشد. آستر پس از خشکایی عمقی نیاز به سنباده‌کاری مجدد دارد.

اجرای رنگ پوششی پلی اورتان:

آموزش استفاده از رنگ پلی اورتان، وابسته به نحوه ترکیب این محصول است. رنگ پلی اورتان باید با نسبت وزنی معینی با تینر مخصوص پلی اورتان رقیق شود. تینر‌های پلی اورتان بدون الکل هستند و مختص استفاده درکنار محصولات پلی اورتان فرموله شده‌اند. به هیچ عنوان تینر فوری را به عنوان حلال پلی اورتان به کار نبرید. پس از رقیق سازی رنگ، جزء دوم (هاردنر پلی اورتان) را با آن ترکیب نمایید تا آماده استفاده شود. آماده سازی رنگ پلی اورتان چوب به شکلی که توضیح داده شد، آن را برای استفاده روی سطوح فلزی نیز مناسب می‌کند.

پوشش پلی اورتان و ۳ روش برای پیاده سازی آن:

بهترین و معقول‌ترین راهکار برای پیاده سازی پوشش پلی اورتان استفاده از اسپری‌های هوا یا بدون هوا (پیستوله رنگ‌پاش) است. پیستوله رنگ سرعت پروسه را بالا می‌برد و کیفیت اجرا را افزایش می‌دهد. این ابزار کاربردی باعث می‌شود یک اجرای رنگ یکنواخت و بی‌نقص داشته باشید. با این حال در شرایط خاص و با در نظر گرفتن نکاتی که در ادامه ذکر می‌شود می‌توان از ابزارهای دیگر نیز برای اجرای پلی اورتان کمک گرفت. به این ترتیب ۳ روش برای پیاده سازی رنگ پلی اورتان را به شکل زیر جمع‌بندی می‌کنیم:

  • پیستوله رنگ پاش (اسپری) با قطر نازل ۱/۶ تا ۲ میلی‌متر
  • قلم مو و غلطک
  • دستمال پارچه‌ای

توجه کنید ترجیحا قلم مو و غلطک را فقط برای لکه‌گیری سطوح چوبی با رنگ پلی اورتان استفاده نمایید. استفاده از این دو ابزار به عنوان روش اصلی اعمال رنگ، سرعت کار را کاهش می‌دهد و ممکن است آثار و رد آن‌ها روی سطح باقی بماند. از دستمال پارچه‌ای نیز صرفا برای رنگ‌آمیزی قطعات کوچک و ظریف‌کاری‌ها استفاده کنید. دقت کنید که پارچه کاملا تمیز و بدون پرز باشد.

چگونه لاک براق پلی اورتان را روی چوب اجرا کنیم؟

لاک‌های شفاف رویه پلی اورتان یا همان کیلر پلی اورتان، در انواع براق و مات تولید می‌شوند و به عنوان لایه آخر در فرایند رنگ‌کاری سطوح چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صورت استفاده از رنگ‌های پوششی پلی اورتان، استفاده از این لاک‌ها ضروری نیست ولی اجرای آن مزایایی دربر خواهد داشت.

نخست این که لایه اصلی رنگ را در برابر آسیب‌های خارجی محافظت می‌کند و ماندگاری کیفیت آن را افزایش می‌دهد. مزیت دوم این است که استفاده از این لاک‌ها با توجه به درجه براقیتی که دارند، جلا یا ماتی مضاعفی به سطح کار می‌بخشند. اجرای لاک براق یا مات پلی اورتان درست مانند پوشش اصلی، توسط پیستوله رنگ‌پاش به بهترین شکل انجام می‌شود.

درصورت تمایل به نمایان شدن طرح و رگه‌های اصلی چوب، باید از سیلر پلی اورتان به عنوان آستر کار استفاده کنید و در مرحله بعد کیلر پلی اورتان (لاک شفاف براق یا مات) را اجرا نمایید.

جمع‌بندی

در این مطلب، پیرامون آموزش پاشش پلی اورتان مخصوص چوب مطالبی را بیان کردیم. اجرای رنگ پلی اورتان به عنوان یک محصول ضد رطوبت و دارای خاصیت آنتی یو وی، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای رنگ‌آمیزی سطوح چوبی به شمار آید. ضمنا از این محصولات می‌توان برای رنگ‌آمیزی سطوح فلزی نیز استفاده کرد. امیدواریم با خواندن این متن، ضمن آشنایی با رنگ پلی اورتان، روش‌ پیاده سازی آن را نیز به صورت تئوریک فرا گرفته باشید.